Bayramlar, kültürel sürekliliğin ve toplumsal dayanışmanın en yoğun yaşandığı zaman dilimlerinden biridir; aynı zamanda iletişim biçimlerimizin dönüşümünü gözlemlemek için de güçlü bir sosyolojik zemindir.
Bayramlar, sadece takvimdeki dini ya da kültürel birer işaret değil; toplumların duygusal ve sosyal bağlarını güçlendiren iletişim düğümleridir. Eskiden bir bayram sabahı, sadece yeni kıyafetlerin, şekerlerin ya da tatil günlerinin değil; yeniden kurulan bağların, affedilen kırgınlıkların ve pekişen ilişkilerin de sembolüydü. Peki bugün, dijital dünyanın gölgesinde bu bağları aynı güçle kurabiliyor muyuz?
Bir zamanlar bayram; yüz yüze iletişimin, göz temasıyla selamlaşmanın, uzun uzun sohbetlerin mevsimiydi. Mahallede çocukların “iyi bayramlar” nidalarıyla dolaştığı, el öpmek için sıraya girilen, uzak akrabaların bile ev ziyaretleriyle hatırlandığı bir sosyal deneyimdi bayram. Her evin kapısı açıktı; fiziksel mesafe değil, gönül yakınlığı belirlerdi ilişkileri.
Bugünse iletişim araçları gelişti ama ilişkilerin derinliği azaldı. WhatsApp’tan gönderilen kopyala-yapıştır bayram mesajları, sosyal medyada paylaşılan “iyi bayramlar” görselleri artık bir “görev”i yerine getiriyor gibiyiz. Dijitalleşme, iletişimi hızlandırdı ama samimiyeti törpüledi.
Oysa teknoloji, bağ kurmayı kolaylaştırabilirken neden bu kadar yüzeysel hale getirdi bizi? Belki de sorun araçta değil, aracın nasıl kullanıldığına dair toplumsal alışkanlıklarımızda. Bayramı mesaj trafiğine sıkıştırmak yerine, bir telefon açmak, bir ses duymak, hatta kısa bir video ile bile duygularımızı samimi biçimde iletmek mümkünken, çoğumuz bunu tercih etmiyoruz.
Dijitalleşme, fiziksel mesafeleri azaltmakla övünüyor. Ancak ne garip ki, duygusal mesafemiz artıyor. Bayramlar artık ekranlarda kutlanıyor ama kalplerde eskisi kadar hissedilmiyor. Çünkü bağ kurmak, veri değil duygu ister; bağlantı değil ilişki ister.
Belki de şimdi asıl soruyu sormanın zamanı:
Bayramları hâlâ bağ kurmak için kullanıyor muyuz, yoksa sadece hatırlıyor gibi mi yapıyoruz?
Unutmayalım, bayram bir ritüel değil sadece; bir toplumsal iletişim pratiği. Onu yaşatan, mesajlar değil, içten gelen bir sesin başka bir kalpte karşılık bulmasıdır.
Kaynak: bihaber.tr köşe yazarı Zuhal Sönmezer
HaberTR Gündem, Spor, Yaşam, Ekonomi, Magazin, Yerel Haber, Ulusal Haber, Teknoloji ve diğer tüm haberleri gururla sunar.
