Uzman Diyetisyen, Gıda Teknikeri, Beslenme Uzmanı ve Eğitmen Derya Güzel ile son zamanlarda gündeme gelen ketojenik diyet üzerine bir röportaj gerçekleştirdik.
Sizi tanıyarak başlayalım. Derya Güzel kimdir?
Derya GÜZEL: Elbette, hem akademik hem de mesleki olarak beslenme ve diyetetik alanındayım. 2020 yılından beri kendi kliniğimde beslenme danışmanlığı yapıyorum.
Buna ek olarak kurumsal gıda firmalarında gıda teknikeri olarak da çalışıyorum. Bu arada her ne kadar 2020’de kendi kliniğimi kurmuş olsam da aslında 2010’dan beri gıda sektöründeyim.
Biraz evvel söylemiş olduğum gibi gıda teknikeri olarak birçok kurumsal firmada uzun yıllardır çalışma fırsatım oldu. Açıkçası ben gıda alanında olmayı seviyorum.
Bu yüzden hem akademik olarak hem de sektörel anlamda kendimi geliştirmeyi sürdürüyorum. İstanbul Aydın Üniversitesi’ndeki yüksek lisans çalışmamın akabinde hedefim yine gıda alanında doktora yapmak.
Bu arada üniversitelerde ve kamu kurumlarında gıda ve beslenme odağında eğitim ve seminerler veriyorum. Boş zamanlarımda ise spor yapmayı ve yeni yerler keşfetmeyi seviyorum.
Son aylarda tenis oynamaya başladım mesela… Bu bana gerçekten çok iyi geldi. O yüzden bu vesileyle herkese önermiş olayım. Son olarak kendime dair söyleyebileceğim şey şu; yaşam felsefem boş durmamak.
Ketojenik diyet nedir?
Derya GÜZEL: Ketojenik diyet, düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içeren bir beslenme şeklidir. Bu diyetin amacı, vücudun karbonhidratlardan enerji almak yerine yağ yakımına yönlendirmektir.
Bu süreçte, karaciğer keton üretir ve vücut, enerjiyi bu ketonlardan sağlar. Kilo verirken, kan şekeri seviyelerini dengelemek ve bazı sağlık sorunlarını yönetmek için ketojenik diyeti tercih ediyoruz
Normal bir diyete göre ketojenik diyetin farkları neler?
Derya GÜZEL: Normal bir diyete göre ketojenik diyetin en büyük farkı, karbonhidratların çok düşük, sağlıklı yağların ise çok yüksek oranda tüketilmesidir.
Geleneksel diyetlerde genelde dengeli bir şekilde karbonhidrat, protein ve yağ alınırken; ketojenik diyette karbonhidrat alımı kısıtlayıp vücut enerji kaynağı olarak yağları kullanmaya teşvik ederiz.
Bu da vücutta keton üretimini artırır. Ayrıca ketojenik diyet, kan şekeri ve insülin seviyelerinde daha stabil bir denge sağlayarak açlık hissini daha uzun süre kontrol altında tutabilir.
Bedenimiz kilo verme sürecince normalde önce karbonhidrat metabolizmasını kullanır, ketojenik diyette ise yağ metabolizmasını kullanarak kilo verdirmeyi hedefleriz.
Ketojenik diyet hangi koşullarda uygulanır?
Derya GÜZEL: Ketojenik diyet; genellikle kilo kaybı, kan şekeri kontrolü ve insülin direncini dengelemek isteyen bireyler içindir.
En azından ben bu özellikleri taşıyan kişilere bu diyeti öneriyorum. Ketojenik diyet özellikle Tip-2 diyabeti olan kişilerde kan şekeri yönetimine katkıda bulunabilir. Ayrıca bazı nörolojik hastalıklar, örneğin epilepsi tedavisinde destekleyici olarak da kullanılabilir.
Ancak ketojenik diyet, her birey için uygun değildir; kalp-damar sağlığı, böbrek fonksiyonları gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmalı ve mutlaka bir sağlık profesyoneli tarafından takip edilmelidir… Diyetin hiçbir çeşidini kendi başınıza uygulamanızı önermiyorum.
Ketojenik diyet bir uzman tarafından mı kararlaştırılır yoksa danışanın vücut yapısı ve fizyolojisi ketojenik diyetten başka alternatifi kabul etmeyeceği için mi uygulanır?
Derya GÜZEL: Ketojenik diyet, bir diyetisyen tarafından bireyin genel sağlık durumu, fizyolojik ihtiyaçları ve sağlık hedeflerine göre önerilmeli.
Her bireyin metabolizması, yaşam tarzı, hastalık geçmişi ve beslenme alışkanlıkları farklıdır; bu yüzden ketojenik diyet gibi spesifik bir diyetin uygulanıp uygulanamayacağı ancak bir uzmanın değerlendirmesiyle netleşir.
Vücut yapısı veya fizyolojisi gereği ketojenik diyete uygun olan kişiler olabileceği gibi, bazı bireyler için bu diyet riskli olabilir ve başka diyet alternatifleri daha uygun olabilir.
Bu nedenle, danışanın özel durumu doğrultusunda kişiselleştirilmiş bir değerlendirmeyi bir diyetisyen tarafından yapılması çok önemlidir.
Ketojenik diyette tek koşul ekmeği azaltmak veya tamamen kesmek değil sanırım. Bu süreçte hangi gıdalara mesafeli olmak gerekiyor?
Derya GÜZEL: Evet, ketojenik diyette sadece ekmeği kesmek yeterli değil. Bu süreçte, karbonhidrat içeriği yüksek olan tüm gıdalardan uzak durmak gerekiyor.
Şeker ve şekerli yiyecekler, tahıllar (buğday, pirinç, makarna gibi), patates, mısır, fasulye gibi nişastalı sebzeler ve bazı meyveler (özellikle muz, üzüm gibi şeker oranı yüksek olanlar) ketojenik diyet için uygun değildir.
Bunun yerine, düşük karbonhidratlı sebzeler (ıspanak, brokoli, kabak gibi), sağlıklı yağ kaynakları (zeytinyağı, avokado, ceviz gibi) ve proteinler diyetin temelini oluşturur. Ayrıca, paketli ürünleri de ketojenik diyet sürecince yasaklamak gerekiyor.
Ketojenik diyetin bir süresi var mı yoksa hayat boyu mu uygulanır?
Derya GÜZEL: Ketojenik diyet genellikle geçici bir süreç olarak uygulanır. Yani bunu hayat boyu sürdürülecek bir diyet modeli olarak tavsiye etmiyorum.
Özellikle kilo kaybı veya kan şekeri kontrolü gibi belirli hedeflere ulaşmak amacıyla, 3-6 ay gibi kısa-orta vadede tercih edilebilir. Bazı nörolojik hastalıklarda (epilepsi gibi) doktor ve diyetisyen gözetiminde daha uzun süre uygulanabilir.
Uzun süreli ketojenik diyet, vücutta mineral eksiklikleri, sindirim sorunları ve yorgunluk gibi yan etkilere neden olabileceğinden, bireyin hedeflerine ulaştıktan sonra daha dengeli bir beslenme modeline geçmesini öneririm.
Bir insan ekmeksiz yapamıyorum diyorsa ona nasıl bir çözüm üretiyorsunuz?
Derya GÜZEL: Ekmeksiz yapamıyorum” diyen bir danışan için ketojenik diyette tamamen ekmeksiz bir çözüm yerine alternatif tariflerle yaklaşıyorum.
Badem unu, Hindistancevizi unu veya keten tohumu gibi düşük karbonhidratlı unlarla yapılan ekmek tarifleri hem karbonhidrat miktarını düşük tutar hem de ekmek ihtiyacını karşılar.
Ayrıca, porsiyon kontrolüyle tam buğday ya da çavdar ekmeği gibi daha düşük glisemik indekse sahip ekmek çeşitleri, belirli miktarlarda diyete eklenebilir.
Bu tür alternatifler, danışanın diyeti sürdürülebilir kılmasına ve beslenme düzenine uyum sağlamasına yardımcı oluyor. Ben de bu şekilde süreci zorlamak yerine kolaylaştırmayı seviyorum.
Ketojenik diyete dair her şeyi konuştuk. Bilgi dolu bir röportajdı. Teşekkür ederiz. Eklemek istedikleriniz var mı?
Derya GÜZEL: Çok naziksiniz ben de teşekkür ederim. Bu röportaj vesilesiyle ketojenik diyet ile ilgili bildiklerimi aktarmak çok keyifliydi. Umarım verdiğim bilgiler yararlı olmuştur.
Eklemek istediğim ise şu; ketojenik diyet son zamanlarda çok popüler olsa da herkes için uygun olmayabilir. Diyet seçimleri bireyseldir ve kişinin yaşam tarzı, sağlık durumu ve uzun vadeli hedeflerine göre şekillenmelidir.
Ketojenik diyet yapılacaksa, mutlaka bir beslenme uzmanı gözetiminde ve kişiye özel bir yaklaşımla ilerlenmelidir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme, hayat boyu sürdürülebilir olmalıdır.
Bu arada okuyucularınız bana bana web sitemden veya sosyal medyadan ulaşabilir. Özellikle Instagram ve Linkedin üzerinden ulaşıldığında daha hızlı ve etkili dönüş sağlayabilirim.
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/derya-guzel/
Instagram : https://www.instagram.com/dytguzelderya/
Web Site : https://www.deryaguzel.com
HaberTR Gündem, Spor, Yaşam, Ekonomi, Magazin, Yerel Haber, Ulusal Haber, Teknoloji ve diğer tüm haberleri gururla sunar.
